Leidinggeven; ontwikkel je managementvaardigheden!

“Leiderschap: de kunst om een ander iets te laten doen dat jij wilt, omdat hij het zelf wil.” (Dwight Eisenhower, President van de Verenigde Staten van 1953 tot 1961).

Een leidinggevende is verantwoordelijk voor zijn medewerkers en probeert de doelen van de organisatie te realiseren door middel van beïnvloeding van zijn medewerkers. Als leidinggevende draag je de overkoepelende visie van de organisatie uit, geef je sturing aan je medewerkers en probeer je samen met hen als een team tot de meest efficiënte taakuitvoering te komen. Leidinggeven valt uiteen in een besturende taak en een ondersteunende taak. In het eerste geval van leidinggeven gaat het om de organisatie, de controle en de planning van het werk. Het tweede geval van leidinggeven richt zich op de advisering, motivering en coaching van je medewerkers. Inzicht in het concept leidinggeven zal zorgen voor een succesvolle uitvoering van leidinggeven in de praktijk.

Leidinggeven: verschillende stijlen

Ieder mens is anders, iedere leidinggevende is anders. Zo onderscheiden we verschillende stijlen in het leidinggeven variërend van een overwegend sturende rol tot een ondersteunende rol.

1. De zogenaamde opdrachtstijl is een vorm van leidinggeven waarin de medewerker opdrachten ontvangt van zijn leidinggevende en deze direct uitvoert. Deze vorm van leidinggeven is zeer controlerend, waarbij volgens vaste regels werk wordt verricht. De taakverdeling en regels zijn bij deze stijl van leidinggeven heel helder, al kan de eenzijdige communicatie wel creativiteit en motivatie bij de medewerker ontmoedigen.
2. Een andere stijl van leidinggeven is de zogenaamde overtuigstijl. Bij deze vorm van leidinggeven staat de leidinggeven enigszins open voor suggesties van de medewerkers en betrekt hij hen bij bepaalde beslissingen. Een belangrijke voorwaarde bij deze vorm van leidinggeven is een heldere communicatie waarin je je medewerkers op de hoogte houdt wat je uiteindelijk met hun inbreng hebt gedaan. Door meer inzicht te geven in de bedrijfsvoering wordt de arbeidsmotivatie verhoogd en creëer je een groter draagvlak bij je medewerkers, al behoudt de leidinggevende zijn controlerende rol.
3. Tenslotte onderscheiden we de zogenaamde participatiestijl waarin de leidinggevende zijn medewerkers verantwoordelijkheid geeft en ruimte creëert om mee te denken. Beslissingen worden in overleg genomen en de leidinggevende heeft meer een ondersteunende dan een voorschrijvende rol. Teambuilding speelt bij deze stijl van leidinggeven een belangrijkere rol, omdat je je als medewerkers en leidinggevenden samen inzet voor eenzelfde doel. De participatiestijl van leidinggeven moedigt betrokkenheid, maar de valkuil kan zijn dat de taakverdeling tussen leidinggevende en medewerker niet altijd helder is.

Leidinggeven: effectief leidinggeven

In de praktijk zullen bovenstaande stijlen van leidinggeven gevarieerd worden gebruikt. Verschillende taken en/of medewerkers vragen om een verschillende aanpak. De perfecte vorm van leidinggeven wordt dan ook bepaald door de mate van flexibiliteit waarmee je tussen de verschillende stijlen kunt wisselen. Dit is dan ook één van de pijlers van het situationeel (=effectief) leidinggeven. Wanneer er veel tijd is om beslissingen te nemen en er veel interactie nodig is voor taakuitvoering, zou een participatiestijl bijvoorbeeld de voorkeur kunnen hebben boven de opdrachtstijl. Een andere pijler van situationeel leidinggeven richt zich op de bepaling van de zogenaamde taakvolwassenheid van de medewerkers. In hoeverre kan de medewerker een grotere verantwoordelijkheid aan? Beschikt jouw medewerker over de juiste competenties? Voor sommige medewerkers zal een participatiestijl te hoog gegrepen zijn en zal hij hierdoor eerder gedemotiveerd raken. Voor andere medewerkers kan het juist een extra prikkel geven om nog harder te werken. De kunst is dan ook om als leidinggevende telkens een juiste inschatting van de werksituatie en de taakvolwassenheid van je medewerkers te maken om zo de meest efficiënte stijl van leidinggeven hierop toe te passen.

Leidinggeven: gespreksvoering

Bij leidinggeven is communicatie tussen jou en je werknemer ontzettend belangrijk. Het jaarlijkse beoordelings- en functioneringsgesprek zijn van groot belang. Bij beide gesprekken is het belangrijk dat je hiervoor voldoende tijd reserveert en dat je probeert ook echt over de afgelopen periode te spreken en niet alleen over de afgelopen maand. Bij een beoordelingsgesprek is het raadzaam om vanuit jezelf te oordelen en niet meningen van anderen te verwoorden. Bij een functioneringsgesprek is het raadzaam om de punten van tevoren op te stellen en aan de medewerker te overhandigen. Op deze manier schep je als leidinggevende helderheid richting je medewerker.