Competenties

Een mens ontwikkelt tijdens zijn leven verschillende competenties. Door kennis op te doen en vaardigheden verder te ontwikkelen kan men die competenties verbeteren. Zelfkennis is hier van essentieel belang, aangezien competenties altijd in het verlengde liggen van de individuele eigenschappen van een mens. Het ontwikkelen van competenties die haaks staan op eigen karakter is vaak een zinloos proces. De focus zou moeten liggen op het verbeteren van persoonlijke eigenschappen. Dit doet men, zoals gezegd, door kennis en vaardigheden constant bij te schaven.

Om succesvol te zijn op de arbeidsmarkt, is het verstandig om een goed beeld te hebben van je eigen competentieniveau. Werkgevers stellen vaak competentieprofielen op, waar de gewenste werknemer  aan moet voldoen. Veel HBO-opleidingen kennen ook zo’n beroepsprofiel, waardoor je duidelijk kunt zien welke beroepen aansluiten bij jouw opleiding. Hoe praktijkgericht dit profiel ook mag zijn, de indeling is gebaseerd op een puur theoretische benadering van competenties. Het hier onder gepresenteerde competentieoverzicht, zoals die vaak bij instanties en bedrijven wordt gebruikt, doet daarom ook wat kunstmatig aan. Het gaat hier dan ook om een theoretische benadering van de realiteit, bedoeld als kader aan de hand waarvan je jouw persoonlijke competenties kunt toetsen.

1. Emotionele competenties
   Dit zijn de vaardigheden die het dichtst aanliggen tegen je karaktereigenschappen. Het gaat hier om competenties als moed, zelfvertrouwen, doorzettingsvermogen, integriteit en stressbestendigheid. Deze kwaliteiten lijken bij sommige mensen aangeboren te zijn, toch zijn ze bij iedereen tot een zeker niveau aan te leren en te verbeteren. Gebrek aan moed en zelfvertrouwen zijn vaak het gevolg van psychische angsten. Met hulp van trainingen en coaching kunnen deze angsten worden overwonnen, waardoor het zelfvertrouwen aanzienlijk zal toenemen. Ook integriteit, wat in eerste instantie een karaktereigenschap lijkt, is met trainingen aan te leren.
2. Sociaal/communicatieve competenties
   
   Dit zijn de competenties die men al op vroege leeftijd aanleert. Hieronder vallen alle communicatieve vaardigheden, maar ook het samenwerken, overtuigen en betrokken zijn. De basis van de sociaal/communicatieve competenties wordt gelegd in de jeugd, maar de perfectionering ervan is iets wat op alle leeftijden mogelijk is. Toch zal het op latere leeftijd lastiger zijn om deze competenties te verbeteren. Vind je jezelf zwak op dit gebied, wacht niet te lang hier wat aan te doen!
3. Intellectuele competenties
   Hieronder vallen kennis en het overdragen hiervan. Het analytische vermogen, oordeelsvorming, creativiteit en vakbekwaamheid. Over het algemeen leert men deze vaardigheden op school en universiteit. Universiteiten besteden meer aandacht aan deze vorm dan beroepsopleidingen. Afgestudeerden kunnen intellectuele competenties verbeteren via bijscholing en trainingen. Men kan natuurlijk er ook voor kiezen om verder te studeren in de vorm van een andere Master of PhD.
4. Taakgerichte competenties
   Dit zijn praktische vaardigheden als inzet, initiatief en flexibiliteit. Men leert deze vaardigheden zowel op school als in de praktijk. Bij HBO-opleidingen ligt  meer de nadruk op taakgerichte competenties dan bij Universiteiten.  Mensen die veel dingen naast hun studie hebben gedaan, zijn vaak goed in taakgerichtheid. Toch geldt ook hier: het is nooit te laat om bij te leren!
5. Bestuurlijke en organisatorsche competenties
   Dit onderdeel geeft aan dat het verstandig is om ook naast je studie niet stil te zitten. Vaardigheden als leiding geven , organiseren, het ontwikkelen van visie en ondernemen zitten niet altijd in het standaardpaket van een opleiding. Om deze competenties verder bij te schaven, is het aan te raden om mee te doen aan business courses, commissies en/of besturen te doen bij verenigingen of organisaties. Sommigen kiezen ervoor om al tijdens hun studententijd een eigen bedrijfje te beginnen. Hoe dan ook, werkgevers zullen het op prijs stellen als er uit jouw cv blijkt dat je bezig bent om je organisatorisch talent te ontwikkelen.

Bovenstaande indeling is bedoeld om je een beter beeld te geven van wat werkgevers van je verwachten. De perfecte mens is op alle onderdelen even bekwaam. In werkelijkheid is dit niet haalbaar. Probeer dan ook voor jezelf te bepalen in welke competenties je al bekwaam bent en probeer deze te perfectioneren. Het is niet erg om zwakkere vaardigheden te hebben, maar wees je hiervan bewust en probeer je zwakheden, waar mogelijk, bij te schaven.